Berichten uit de boekenwereld

Nieuwe berichten uit de boekenwereld

Jubileumcongres Belgisch-Nederlands Boekbandengenootschap 40 jaar.
Beste collega’s,
Dit jaar bestaat het Belgisch-Nederlands Boekbandengenootschap 40 jaar. Op vrijdag 22 november vieren we dat met een jubileumcongres aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Er zijn nog plaatsen beschikbaar. Meer informatie via https://boekbandengenootschap.nl/veertig-jaar-boekbanden/jubileumcongres/.
Hartelijke groet,
Daniël Ermens (Voorzitter Boekbandengenootschap)

Nieuwe berichten uit de boekenwereld

De Najaarsbijeenkomst van het Genootschap staat gepland voor zaterdagmiddag 12 oktober 2024, in de Universiteitsbibliotheek te Groningen. Conservatoren Adrie van der Laan en David Veltman zullen vertellen over Tastbaar bewijs in onze incunabelen en De toepassing van Hendrik Werkmans druktechnieken in het werk van vier Groninger margedrukkers.
Nadere details volgen.

DAG VAN DE MATERIALITEIT
Op vrijdag 18 oktober 2024 zal in de KB Nationale Bibliotheek en het Nationaal Archief in Den Haag de tweede ‘Dag van de Materialiteit’ plaatsvinden, onder de titel: Onzichtbare collecties: het verhaal van het materiaal, deel II.Kht
Voortbouwend op de eerste Dag van de Materialiteit, die vorig jaar maart werd gehouden, zullen ook nu vragen over het wat, voor wie en hoe van het ontsluiten van de materialiteit centraal staan. In clusters van lezingen, pitches en posterpresentaties en door middel van schouwen van objecten uit de collecties van de KB en het NA wordt actueel onderzoek
besproken. Voor meer informatie zie https://boekbandengenootschap.nl/dag-van-de-materialiteit-onzichtbare-collecties-het-verhaal-van-het-materiaal-deel-ii/

ALLEEN VOOR LEDEN! INBRENG GEVRAAGD (2x)
MUSEUM HUIS VAN HET BOEK, DEN HAAG
Dit najaar organiseert Museum Huis van het Boek de tentoonstelling Boeken als…, die gaat over de vraag wat boeken zijn naast tekstdragers. Denk aan een boek als besc Save hermende talisman, een boek dat gekocht wordt als souvenir, een boek als woningdecoratie of een boek met familie-informatie erin geschreven. Onderdeel van de tentoonstelling is een interactieve ruimte die draait om de cultuur van boeken: boekenplekken zoals bibliotheken, lifestyles rondom boeken(series), maar ook sociale aspecten zoals ongelijkheid in de toegang tot boeken of boekencensuur. In die ruimte zouden we graag aan een aantal individuen een podium willen geven om iets te vertellen over hun ‘boekencultuur’.
Het Museum nodigt ook leden van het NGB uit om hun boekencollectie in de schijnwerpers te zetten. Concreet mogen deelnemers een halve plank in een vitrine vullen met boeken (en eventueel andere objecten) die in het bijzonder tekenend zijn voor zijn of haar deelname aan een boekencultuur. De ‘cultuur’ in kwestie zou in dit geval de wereld van Nederlandse bibliofielen zijn. Bij de selectie mag de deelnemer een begeleidend tekstje schrijven van 70-100 woorden. Ook het toevoegen van een foto (portret) wordt aangemoedigd.
Belangstellenden kunnen zich melden bij Malou Moen, junior conservator Museum Huis van het Boek: malou.moen@huisvanhetboek.nl.

KLEINE EXPOSITIE INTERNATIONALE ANTIQUARENBEURS MECHELEN, 6-8 DECEMBER 2024
Na de succesvolle tentoonstelling vorig jaar tijdens de Antiquarenbeurs te Mechelen van incunabelen uit het bezit van enkele leden van de Vereniging van Antwerpse Bibliofielen en het Nederlands Genootschap van Bibliofielen, ontvingen we een uitnodiging om ook dit jaar als gastexposanten op te treden.
Naar aanleiding van het 460ste jaar van overlijden van Vesalius, stamvader van de moderne anatomie, stellen de beide besturen als thema voor ‘gezondheid’, een onderwerp dat ook gemakkelijk in onze moderne tijd ingepast kan worden. Kruidenboeken, boekjes tegen pest en andere ziekten, alternatieve geneeskunde, farmacie, foto’s, e.d. kunnen aan bod komen. Ideeën en voorstellen van leden zijn zeer welkom! Uw secretaris wacht ze graag in (info@bibliofielen.nl of g.c.huisman@rug.nl).

VLOGS OVER INCUNABELEN
Door de inspanningen van vooral Guido Thys en Marieke van Delft worden er regelmatig nieuwe filmpjes toegevoegd aan de reeks Incunabula: de wieg van de boekdrukkunst, https://www.youtube.com/channel/UCXcLoIFim62OEW210yijtgg.
Dit is een samenwerkingsproject van de Vereniging van Antwerpse Bibliofielen en het Nederlands Genootschap van Bibliofielen.
En verwant daarmee: een interview met Marieke van Delft over wiegendrukken voor Radio Horzelnest van Studium Generale Leiden:

https://www.youtube.com/watch?v=P5SFLIcsk5U.

PRIJS VOOR JONGE BOEKVERZAMELAARS 2024
De Nederlandse Vereniging van Antiquaren nodigt verzamelaars tot 35 jaar uit om mee te dingen naar de prijs bestaande uit een cheque van € 1.000 te besteden op de antiquarenbeurs in Amsterdam op 19 en 20 oktober 2024. Voor boekverzamelaars tussen 12 en 18 jaar is een aanmoedigingsprijs van € 250 beschikbaar om op de antiquarenbeurs te besteden. De deadline voor inzending is 15 september 2024. De prijs wordt georganiseerd in samenwerking met de Stichting Vrienden Huis van het boek en het Nederlands Genootschap van Bibliofielen. Voor meer informatie zie:
https://mcusercontent.com/398898573ba75e23c4959a7ac/_compresseds/098be6b9-ce3e-37ce-98c5-4f2fc969e842.jpg

Webinar Vereniging van Antwerpse Bibliofielen: Guido Thys over TAPITTA: een online kennisbank over Antwerpse drukkers.
Online op 23 april 2024 om 20.00 u.
Inschrijven via de website van de Vereniging.

Guido Thys verzamelt boeken die in Antwerpen gedrukt of uitgegeven zijn, door de eeuwen heen. Een echte verzamelaar heeft een catalogus nodig om te kunnen afpunten wat er al op de planken staat – en vooral wat nog ontbreekt.
Een dergelijke lijst bestond niet, dus besloot hij om er zelf een te maken. Wat begon als een eenvoudige spreadsheet is uitgegroeid tot een online grafisch bestand van tot nog toe meer dan 3.700 personen: niet enkel drukkers maar ook toeleveranciers, verlichters, bibliothecarissen, enzovoort.
De bronnen? Naast enkele bestanden zoals van de STCV, voornamelijk de klassieke gedrukte werken zoals De Liggeren, Rouzet, Olthof, maar ook monografieën en online sites zoals bibliotheekcatalogi. De manuele invoer gaat door tot AI dit overneemt.
Het unieke aan de opbouw van dit bestand is dat het heel makkelijk verbanden in beeld brengt (wie was er allemaal op dit adres actief? welke leerjongens zijn nooit meester geworden? was Susanna Goetheyns gerelateerd aan Trognesius? Wie was er actief in 1584? wie leerde er allemaal bij Van Soest? enzovoort) en dus eigenlijk boekhistorisch opzoekwerk automatiseert.
Om die reden heeft het project TAPITTA –“The Antwerp Printing Industry Through The Ages”- de aandacht getrokken van academici en verzamelaars in binnen- en buitenland. Guido spreekt er regelmatig over op vakcongressen en publiceert erover in vakbladen.
Deze internationale relevantie heeft te maken met het feit dat de inhoud weliswaar gefocust is op Antwerpen maar in principe voor elke regio en erfgoedtype gebruikt kan worden.
Alle gegevens zijn binnenkort vrij toegankelijk via zijn website.
Tijdens dit webinar licht Guido Thys kort te historiek toe en geeft hij een uitgebreide demonstratie van de drie functionaliteiten: producenten, adressen en beroepen.

Aankondigingen december 2023

Voor februari staat een bezoek aan de Universiteitsbibliotheek te Groningen op de rol, naar het zich nu laat aanzien op zaterdag 10 februari. Meer excursies en evenementen zijn in voorbereiding, inclusief de ledenvergadering in het voorjaar. Nader berichten over dit alles volgen.

Tenslotte enkele boektitels die leden mij ter verspreiding toestuurden:

Andrea van Leerdam, Woodcuts as Reading Guides. How Images Shaped Knowledge Transmission in Medical-Astrological Books in Dutch (1500-1550). Amsterdam,. Amsterdam University Press.
https://www.aup.nl/en/book/9789048560257/woodcuts-as-reading-guides

Inge Misschaert, Verzameld! Gepassioneerde verzamelaars door de eeuwen heen. Zutphen, Walburg Pers.
https://www.walburgpers.nl/nl/book/9789464561043/verzameld?utm_source=Nieuwsbrief+Walburg+Pers&utm_campaign=2aa9a84a94-WP+Nieuwsbrief_Nieuw_November&utm_medium=email&utm_term=0_-d1bed36f4f-%5BLIST_EMAIL_ID%5D&ct=t%28WP+Nieuwsbrief_Nieuw_November%29

Dik van der Meulen en Alexander Reeuwijk, Mesjogge bezitsdrang. Brieven van twee boekenverzamelaars. Zutphen, Walburg Pers.
https://www.walburgpers.nl/nl/book/9789464562361/mesjogge-bezitsdrang
Op de website van de Volkskrant staat een recente bijdrage van Dik van der Meulen getiteld ‘Help, het antiquariaat sterft uit!’ Omdat het achter de betaalmuur is gezet, is het als apart bestandje bij dit bericht gevoegd.

En om naar uit te kijken:

hanze art – oude boeken nieuwe kunst. Deventer, petrichor.
https://bibliotheekdeventer.op-shop.nl/369/hanze-art-oude-boeken-nieuwe-kunst2?fbclid=IwAR0IMXgV8q8YIJfUIm0kGRi31GPjOWz1nshIqUnBKDeBe21yf3p_4kO0Ko0

HERKANSING INCUNABELENSCHOUW

Op speciaal verzoek organiseert Dick Coutinho nogmaals een schouw met bijzondere exemplaren uit zijn fraaie collectie incunabelen en 16de-eeuwse drukken. Naast enkele hoogtepunten zoals de drie verschillende, fraai geïllustreerde of versierde edities van Bartholomeus Anglicus' Over de Eigenschappen der Dingen (1484,1485), worden nu andere boeken uit de kast gehaald, waaronder Reisch' Margarita Philosophica, twee getijdenboekjes met muziek, twee Zwolse incunabelen - en nader te selecteren titels. Dick houdt weer graag rekening met eventuele wensen van deelnemers.

Er is nog plaats voor zes (6) bibliofielen.

Datum en tijd: dinsdag 16 januari, vanaf 14.00- 14.15 uur.

Opgeven: graag z.s.m; uiterlijk 1 januari 2024
bij:Truusje Goedings (goedings@xs4all.nl)

INCUNABELEN BOEKENBEURS MECHELEN
CATALOGUS

(om de catalogus door te bladeren klik op het pijltje helemaal onder in het grijze gebied)

HERKANSING INCUNABELENSCHOUW

Op speciaal verzoek organiseert Dick Coutinho nogmaals een schouw met bijzondere exemplaren uit zijn fraaie collectie incunabelen en 16de-eeuwse drukken. Naast enkele hoogtepunten zoals de drie verschillende, fraai geïllustreerde of versierde edities van Bartholomeus Anglicus' Over de Eigenschappen der Dingen (1484,1485), worden nu andere boeken uit de kast gehaald, waaronder Reisch' Margarita Philosophica, twee getijdenboekjes met muziek, twee Zwolse incunabelen - en nader te selecteren titels. Dick houdt weer graag rekening met eventuele wensen van deelnemers.

Er is nog plaats voor zes (6) bibliofielen.

Datum en tijd: dinsdag 16 januari, vanaf 14.00- 14.15 uur.

Opgeven: graag z.s.m; uiterlijk 1 januari 2024
bij:Truusje Goedings (goedings@xs4all.nl)

Aron Ouwerkerk (25) en Floor Jongenelen (12) winnen Prijs voor Jonge Boekverzamelaars

Op vrijdag 13 oktober om 16.00 uur wordt in de Zuiderkerk in Amsterdam een gloednieuwe prijs uitgereikt: de Prijs voor Jonge Boekverzamelaars (tot 35 jaar). De prijs is een initiatief van de Nederlandsche Vereeniging van Antiquaren (NVvA) en bestaat uit een cheque van € 1.000, te besteden op de antiquarenbeurs in Amsterdam. De Prijs voor Jonge Boekverzamelaars 2023 is gewonnen door Aron Ouwerkerk (25) met zijn collectie boeken van en over vroegmoderne vrouwelijke auteurs. Floor Jongenelen (12) heeft met haar collectie oude en nieuwe kinderboeken de aanmoedigingsprijs gewonnen.

Belangstelling jeugd
Wie dacht dat jongeren niets meer hebben met boeken, heeft het mis. Want toen de NVvA in augustus een prijs instelde voor jonge boekverzamelaars kwam er al snel een aantal inzendingen binnen. Deelnemers in de leeftijd van 7 tot en met 35 jaar bleken heel diverse verzamelingen bij elkaar te brengen: gesigneerde biografieën, Poolse boeken, prijsbanden en klassieke literatuur, boeken rondom het thema LHBTQ+, boeken over native Americans, Bijbelexegese, of vroeg-twintigste-eeuws grafisch design en Japan. Vanwege de kwaliteit van de inzendingen heeft de jury - bestaande uit Laurens Hesselink, voorzitter van de NVvA, Marieke van Delft, voorzitter van de Stichting Vrienden Museum Meermanno (Huis van het boek) en Alex Alsemgeest, conservator bibliotheekcollecties van het Rijksmuseum - besloten om twee prijzen uit te reiken. De prijs is bedoeld om jonge boekverzamelaars met elkaar te verbinden en nader kennis te laten maken met de wereld van verzamelaars. De winnaars krijgen een cheque, te besteden op de Antiquarenbeurs in Amsterdam op 13 en 14 oktober. Ook kunnen ze activiteiten van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen bijwonen. Voor alle inzenders volgt een boekenjaarprogramma met bijeenkomsten in onder andere Huis van het boek, het oudste boekenmuseum ter wereld, en het Rijksmuseum.

Aron Ouwerkerk
De jury heeft besloten om de Prijs voor Jonge Boekverzamelaars 2023 toe te kennen aan de classicus Aron Ouwerkerk. Zijn duidelijk gedefinieerde collectie bestaat uit zeventiende, achttiende en negentiende-eeuwse boeken van vrouwelijks auteurs, aangevuld met een referentiecollectie. Vrouwelijke kunstenaars en auteurs zijn hot getuige het succes van het boek 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis en het toevoegen van werk van vrouwelijke schilders aan de eregalerij van het Rijksmuseum. Aron sluit daar met zijn collectie bij aan. Uitgaande van het naslagwerk Met en zonder lauwerkrans - Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1500-1850 heeft hij werken van en over vrouwelijke auteurs verzameld. Zijn collectie is consistent en doordacht. Hij bezit bijvoorbeeld een werk van Anna Maria van Schurman, de eerste vrouw in Nederland die colleges aan de universiteit volgde.

Floor Jongenelen
De aanmoedigingsprijs van 2023 gaat naar de twaalfjarige Floor Jongenelen voor haar collectie kinder- en jeugdboeken, met in het bijzonder boeken van Roald Dahl. In de beschrijving van haar collectie, laat Floor heel duidelijk zien hoe een verzameling begint. Zo kun je boeken van Roald Dahl leuk vinden om te lezen, maar de verzamelaar - en dat is Floor - koopt op vakantie vervolgens een Italiaanse uitgave van Matilda. Ook verzamelt ze oude kinderboeken nadat ze een aantal kinderboeken van haar oma kreeg. Op de Tilburgse boekenmarkt heeft ze haar collectie al flink uit kunnen breiden. En ze kan ook eigen werk in haar collectie opnemen, want al op achtjarige leeftijd gaf ze haar eerste eigen boek uit!

Er wordt vaak geschreven dat kinderen en jongeren minder lezen. Maar deze jonge boekverzamelaars laten zien dat voor een aantal jongeren het boek nog springlevend is.
Contact/info: Alex Alsemgeest, Conservator Bibliotheekcollecties Rijksmuseum, +31 (0)6 4216 9779, a.alsemgeest@rijksmuseum.nl

https://www.huisvanhetboek.nl/

Prijsvoorjongeboekverzamelaars2023def